Demansta Fiziksel Aktivite ve Egzersizler Nelerdir?
Yaşlılık vücuttaki birçok sistemi etkileyen bir süreç olarak karşımıza çıkar. Yaşlanma ile bellek dahil bilişsel işlevler, zekâ, kişilik ve davranışlar farklı düzeylerde bizi etkiler. Süreç ilerledikçe bireyin, dayanıklılığında, fiziksel aktivite ve egzersizlerinde azalmalar ortaya çıkabilir.
Normal yaşlılık sürecinde durum böyleyken aynı zamanda kronik bir beyin sendromu olan demansın eşlik etmesi ile aktiviteler de giderek daha az bir hale gelmektedir.
Fiziksel aktiviteler sosyalleşebilmek için demansı olan bireye pek çok katkı sağlayabilir. Bu nedenle demansı olan bireylerin sağlığını korumak ve aktif yaşam tarzını benimsetmek için fiziksel aktivite ve egzersizin rolü oldukça önemlidir.
Demans; öğrenme, bellek, oryantasyon ve kişilik gibi insanın günlük hayattaki aktivitelerinde bozulmayı beraberinde getiren, sosyal ve iş hayatını etkileyen sinir sisteminde meydana gelen bir hastalık türüdür.
Demansı olan bireylerde sağlığı korumak ve aktif yaşam tarzını benimsemek için fiziksel aktivite ve egzersizin çok önemli bir konumda yer almaktadır. Demansın hangi evrede olduğuna göre farklı aktivite ve egzersizler yapılabilir. Kişinin kendine uygun olan aktiviteyi yapması da önemlidir.
Hareket edebilme yeteneği herkes için çok önemli bir mutluluk kaynağıdır. Bunun önemi genelde kayıplar yaşanırken anlaşılmaktadır. Bireylerin hareketinin sağlanması, özellikle kas faaliyetleri ve normal kan dolaşımı için çok faydalı olmaktadır.
Demans hastası olan yaşlı bireyler için alternatif egzersizler oldukça fazladır. Bu evrede genellikle basit egzersizler, müzikli dans ve yüzme gibi fiziksel aktiviteler yapılabilmektedir. Bu gibi aktiviteler genellikle salonlarda yapılabilen ve parasal anlamda yük olabilecek egzersizler olabilir.
Bunlardan farklı olarak yine bu durumda yürüyüş, bahçe ve ev işleri de olumlu seçenekler olabilmektedir. Bu evrede düzenli yapılan fiziksel aktiviteler, yaşlının giderek artan ajitasyonunun azaltılması ve kaliteli uykunun sağlanmasında oldukça önemlidir. Bu aktiviteleri şöyle sıralamak mümkündür.
Bahçe İşleri
Yaşlının açık havada kalmasına fırsat sağlar ve birçok kişi tarafından da zevkli bir fiziksel faaliyet olabilmektedir. Bu süreçte yaşlıya bitki ve ağaçların bakımını yapması, yaprakları ayıklaması ya da bitki ve ağaçları sulaması, kendi bitkisi yetiştirmesi için fırsatlar sağlamaktadır.
Müzikli Dans
Bireylere müzik eşliğinde dans ederek rahatlama sağlayabilmektedir. Aktiviteler çift ya da grup dansları şeklinde de organize edilebilmektedir. Hareketlerin hepsini yapmada sorun yaşayan bireyler için oturur pozisyonda hareketler yapmaları ve müziğe eşlik etmeleri istenmektedir.
Demansı olan bireylerin, müzikli dans etkinliği ile hatıraları anımsaması ve duygularını ifade edebilmesine olanak sağlanabilmektedir.
Basit Egzersizler
Bireyler günlük yaşamında evlerinde düzenli bir şekilde hareketler yapabiliriler. Bu egzersizler, bireylerin kas gücünü ve dengesini korumaya yönelik olup, ayakta yapılanlara göre daha az yorucu egzersizlerdir.
Basit olarak adlandırılabilecek olan yürüyüş, topuk ve ayakları yükseltip indirme hareketi, kolları bükme, bacakları bükme, ayakları birbirine çarpma, bacakları bisiklet sürer gibi hareket ettirme, kolları germe, ters kol ve bacak hareketi egzersiz çeşitlerinden bazılarıdır.
Yüzme
Yüzme, tüm vücut kaslarının kullanıldığı spor dalları arasında yer almaktadır. Suyun içerisinde yapılan bir spor olması nedeniyle kas kuvvetine ve genel olarak kişinin vücuduna önemli katkılarda bulunmaktadır. Yüzme, demanslı kişiler tarafından yapılırken hasta izlenmeli ve dikkatli olunmalıdır.
Tai Chi
Tai Chi ülkemizde kullanımı yaygın olmasa da bireyin denge ve iyilik halinin sağlanması amacıyla basit fiziksel hareketleri meditasyon ile birleştiren Çin dövüş sanatının daha sakin bir şeklidir. Strese iyi geldiği ve bireylerde olumlu davranışlarına sebep olduğu bilinmektedir.
Kaynakça:
https://www.alzheimers.org.uk/get-support/daily-living/exercise/early-middle-dementia
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/dementia-activities-and-exercise
[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]